Mụn cóc (hạt cơm): Nguyên nhân, cách phòng chống và điều trị

Mụn cóc là một dạng tăng sinh bất thường tạo thành các khối u sần sùi, cứng trên bề mặt da hoặc niêm mạc. Mụn có màu trắng, to nhỏ khác nhau nhưng thường có kích thước tương đương với hột cơm, vì thế còn được gọi với cái tên hạt cơm. Các tổn thương có thể lan từ vị trí này sang vị trí khác trên cơ thể, thậm chí lây từ người này sang người khác khi có sự tiếp xúc với các dịch tiết của tổn thương.

Mụn cóc là tổn thương lành tính do virus có tên là HPV gây ra, không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây khó chịu, ảnh hưởng tới sinh hoạt. HPV có hơn 100 loài, trong đó vài loài gây bệnh sùi mào gà, và loài gây mụn cóc, một số loài được khẳng định là có nguy cơ gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.

1. Nguyên nhân gây mụn cóc

• Nguyên nhân trực tiếp gây mụn cóc do HPV, tạo thành các cục sần sùi, cứng trên bề mặt da.
• Mụn có thể lan từ vùng này sang vùng khác, hoặc từ người này sang người khác thông qua việc dùng chung một số dụng cụ cá nhân như dao cạo, khăn tắm, giầy dép hay quần áo, kìm bấm móng…
• Các vết xước do cắn, do vật sắc hay do làm móng cùng với vệ sinh kém, thường xuyên đi chân trần dễ bị hạt cơm
• Việc gãi, cào, nặn mụn cũng dễ khiến virus lây lan
• Người bị suy giảm miễn dịch, dùng thuốc ức chế miễn dịch, thuốc chống thải ghép…ít có khả năng bảo vệ cơ thể trước sự xâm nhập của virus, có nguy cơ cao bị mụn cóc.
• Người bị rối loạn chuyển hóa hoặc suy nhược thần kinh cũng có thể dễ dàng bị mụn cóc.

2. Phân loại mụn cóc

Mỗi loại mụn cóc sẽ có cách nhận biết khác nhau, chẳng hạn như:

• Hạt cơm thông thường: Loại này thường mọc trên ngón tay và ngón chân, đôi khi chúng cũng có thể mọc ở những bộ phận khác. Dấu hiệu đặc trưng của mụn cóc thông thường là vẻ ngoài sần sùi và tròn.
• Hạt cơm Plantar: Mọc ở lòng bàn chân, không giống như các dạng khác, chúng phát triển ở trong da, không nằm ngoài. Những hạt mụn cóc này có thể gây khó chịu khi đi lại.
• Hạt cơm phẳng: Có màu hồng, nâu hoặc hơi vàng và thường mọc ở mặt, đùi hoặc cánh tay. Thường khó phát hiện chúng do kích thước tương đối nhỏ.
• Hạt cơm dạng sợi mảnh: Dạng này mọc quanh miệng hoặc mũi, đôi khi có thể ở trên cổ hoặc dưới cằm. Chúng nhỏ, có hình dạng thon dài và cùng màu với làn da.
• Hạt cơm quanh móng: Thường xuất hiện dưới và xung quanh móng chân hoặc móng tay. Chúng có thể gây đau và ảnh hưởng đến sự phát triển của móng.

3. Điều trị mụn cóc

Mụn cóc là bệnh da liễu lành tính, nói chung không cần điều trị gì. Việc điều trị chỉ đặt ra liên quan đến thẩm mỹ.

Một số trường hợp cân nhắc điều trị khi mụn cóc có các biểu hiện:

• Gây đau
• Dễ chảy máu
• Thay đổi hình dáng
• Lây lan nhanh chóng đến các khu vực khác
• Tái phát sau khi đa được cắt bỏ
• Mọc ở vị trí dễ va chạm và chảy máu liên tục, ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày, như cạo râu, chơi thể thao…

Các biện pháp chính điều trị mụn cóc đó là:

Bôi acid salicylic

• Bôi loại kem chứ acid salicylic 40% lên vùng mụn cóc, phải chú ý bảo vệ vùng da khỏe mạnh (tức không bôi lên vùng da bình thường vì có thể gây loét vùng da bình thường).
• Không nên áp dụng biện pháp này lên vùng da mặt, vì có thể để lại sẹo xấu
• Trước khi bôi thuốc, ngâm mụn cóc trong nước khoảng 5 phút
• Bôi hàng ngày trong khoảng 3 tháng, nếu da bị đau nên ngừng điều trị.

 Áp lạnh

Biện pháp này, bác sĩ sẽ phun nitơ lên mụn cóc để phá hủy các tế bào. Nếu mụn lớn, có thể cần gây tê cục bộ và phun nitơ vài lần. Phương pháp áp lạnh thường ít nguy hiểm hơn so với phẫu thuật.

Phẫu thuật

Đối với các mụn cóc ở gan bàn chân có thể điều trị bằng cách cắt bỏ, sau đó bôi thuốc acid salicylic 40% rồi băng lại. Băng trong khoảng 5 ngày rồi bỏ đi, liên tục thực hiện như thế để điều trị dứt điểm mụn cóc.

Liệu pháp laser CO2

Là một trong những phương pháp điều trị được nhiều người lựa chọn để loại bỏ mụn cóc do hiệu quả cao, trị dứt điểm.

4. Dự phòng mụn cóc

• Để phòng tránh cần tránh tiếp xúc với người bị mụn cóc
• Không sử dụng chung khăn mặt, chăn màn, quần áo hoặc các vật dụng cá nhân với người khác
• Không dùng chung giày và tất với người khác
• Không gãi mụn cóc hoặc làm nó trầy xước, vì điều này có thể khiến chúng lây lan
• Không cắn móng tay nếu mụn cóc ở gần chúng
• Vệ sinh cá nhân thật sạch sẽ, ăn uống phải đảm bảo vệ sinh, đầy đủ các chất dinh dưỡng.

Mụn cóc-hạt cơm