U mềm lây là bệnh da liễu do virus gây ra với biểu hiện là mọc những u nhỏ như hạt ngọc trai, màu hồng hoặc trắng sữa trên da và thường gặp ở trẻ em, người lớn có hệ miễn dịch kém. Bệnh cũng gặp ở những người trưởng thành khỏe mạnh do tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua đồ dùng có chứa virus gây bệnh.

Những u mềm này không gây đau, nhưng có thể mưng mủ, có thể tự khỏi sau vài tháng. U mềm có thể mọc ở bất kỳ vị trí nào trên da, kể cả các bộ phận sinh dục và những khu vực quanh xung quanh.

1. Nguyên nhân gây bệnh u mềm lây

Nguyên nhân gây bệnh u mềm lây

Nguyên nhân gây bệnh u mềm lây là một virus có tên khoa học là Molluscum contagiosum thuộc họ Poxvirus gây ra.

Bệnh có thể lây truyền theo các con đường:

  • Lây truyền do tiếp xúc trực tiếp với khối u trên da ở người bị bệnh
  • Lây do tiếp xúc gián tiếp thông qua các đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn mặt, khăn lau, hay các đồ dùng cá nhân khác
  • Bệnh còn lây qua đường tình dục nếu như các khối u mềm xuất hiện ở cơ quan sinh dục

U mềm lây thường gặp ở trẻ nhỏ và những người bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như người bị nhiễm HIV. Thời gian ủ bệnh khác nhau trong khoảng từ 2 đến 6 tháng. Một số người có miễn dịch tốt sau vài tháng bệnh tự khỏi.

2. Triệu chứng của bệnh u mềm lây

Triệu chứng của bệnh u mềm lây
  • Khởi đầu thương tổn là những u thịt nhỏ, tròn gồ cao trên da, màu hồng nhạt hoặc trắng đục hoặc màu vàng, chắc, bề mặt nhẵn, trung tâm sẩn lõm. Các u thường tập trung thành nhóm, trông giống như hạt ngọc trai, kích thước từ 2 - 6 mm đường kính.
  • Một số thương tổn liên kết với nhau thành một mảng. Ở trẻ chủ yếu u mọc ở thân và chân, còn người lớn thường gặp ở vùng bụng dưới, phía trong đùi, xương mu, bộ phận sinh dục, có thể thấy ở miệng, lưỡi.
  • Đôi khi thương tổn có đỏ và bong vẩy xung quanh do cào, gãi hoặc do phản ứng tăng nhậy cảm của sẩn.
  • Nếu u này bị vỡ ra trong quá trình tiếp xúc, làm dịch trắng sáp chảy ra sẽ khiến virus lan sang các vùng da lân cận và phát tán ra môi trường bên ngoài hoặc có thể lây cho người xung quanh.
  • Điều đặc biệt, u mềm lây không xuất hiện ở lòng bàn tay và lòng bàn chân.

3. Chẩn đoán bệnh u mềm lây

Chẩn đoán bệnh u mềm lây

Chủ yếu dựa vào thương tổn lâm sàng trên da, với những u lồi trên da mầu hồng hoặc trắng sữa, xếp thành đám như ngọc trai

Dùng kích lúp soi nốt sẩn có thể thấy lõm ở trung tâm. 

Xét nghiệm:

  • Thường không cần thiết để chẩn đoán bệnh ở trẻ em.
  • U mềm lây ở bộ phận sinh dục người trưởng thành, thường là lây truyền qua đường tình dục nên cần phải xét nghiệm về các bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, giang mai, HIV…

4. Điều trị bệnh u mềm lây

Bệnh tiến tiển lành tính thường tự thoái lui sau 1 thời gian. Ở trẻ khỏe mạnh sau 9 tháng bệnh tự thoái lui, người suy giảm miễn dịch thì thời gian kéo dài hơn và thường kháng trị với các phương pháp thông thường.

Điều trị bệnh u mềm lây

Các phương pháp điều trị bệnh u mềm lây bao gồm:

  • Nạo bằng curret các u mềm lây, trước khi nạo phải bôi kem EMLA 5% để làm tê vùng tổn thương. Khi nạo phải tránh không để tạo sẹo tại các vùng yêu cầu về thẩm mỹ.
  • Áp lạnh với nitơ: Đây là phương pháp sử dụng nitơ lỏng với nhiệt độ cực thấp để chữa các nốt u mềm lây trên da. Phương pháp này được áp dụng nhiều do tính an toàn và mang lại hiệu quả cao.
  • Dùng dung dịch KOH 10 % chấm lên tổn thương ngày 2 lần cho dến khi tổn thương trở nên viêm đỏ, trung bình 1 đến 2 tháng. Tác dụng phụ của KOH là có thể gây loét, châm chích, tăng sắc tố sau viêm. 
  • Sử dụng cantharidin 0,7% bôi lên các thương tổn đơn độc, thuốc tránh không bôi lên vùng mặt.
  •  Liệu pháp dùng nitơ lạnh kết hợp với nạo bằng curret có hiệu quả ở những trường hợp người trưởng thành mà không thể sử dụng được các liệu pháp điều trị khác.
  • Liệu pháp khác là dùng kem imiquimod, gel hoặc kem tretinoin 0,025% hoặc 0,01% bôi vào buổi tối hàng ngày. Đôi khi có thể điều trị bằng laser.
  • Axit trichloroacetic dùng để lột vùng thương tổn 2 tuần/1 lần. Thuốc thường chỉ định cho người có sức đề kháng tốt và người bệnh có thương tổn đã lan rộng.

Hầu hết các trường hợp đều đáp ứng tốt với các liệu pháp ở trên. Một số có thể tự biến mất không cần điều trị sau 6-9 tháng gặp ở người có sức đề kháng tốt.

5. Dự phòng u mềm lây

Bệnh u mềm lây là do virus gây ra, có thể lây từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với tác nhân gây bệnh. Vì thế để tránh nhiễm bệnh cần thực hiện các biện pháp sau:

  • Không tiếp xúc với vùng da của người bị bệnh u mềm lây
  • Không dùng chung đồ dùng cá nhân, quần áo, khăn mặt, khăn lau với người bị nhiễm bệnh
  • Không bắt tay, ôm hay nằm chung với người bị u mềm lây
  • Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su khi quan hệ

Với người đã bị u mềm lây, cần thực hiện:

  • Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn
  • Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc theo đơn của bác sĩ
  • Giữ vùng da bị nhiễm bệnh sạch sẽ và được băng lại bằng gạc hay vải để tránh lây nhiễm
  • Không dùng chung khăn mặt hoặc áo quần với người khác cho tới khi những khối u biến mất
  • Không gãi vào các khối u rồi chạm vào những chỗ khác trên cơ thể để tránh lan đến những vị trí khác
  • Không đến hồ bơi, phòng xông hơi và bồn tắm công cộng cho đến khi các khối u biến mất để tránh lây cho người khác.
Gửi câu hỏi cho bác sĩ

U mềm lây