Tóm tắt nội dung
Các trường hợp dễ bị chuột rút
Chứng chuột rút (hay còn gọi vọp bẻ) xảy ra khi chúng ta vận động quá sức. Các đối tượng dễ bị chuột rút là: Lao động, tập luyện, trèo đèo leo dốc với cường độ cao, cơ thể bị mất nước, mất muối... đều dễ bị chuột rút.
Bệnh thường gặp vào ngủ ban đêm, khi trước đó có thời gian dài vận động cơ bắp liên tục, nhất là khi mệt mỏi, đói, khát nước. Giải thích trường hợp này, bởi ban bạn ngày lao động nặng nhọc bị mệt mỏi hoặc đứng lâu trên nền cứng, do cơ bắp không hoạt động, căng thẳng thì ban đêm càng dễ bị chuột rút.
Chuột rút trong khi đang vận động hay tác động lên các vung bắp thịt lớn như cẳng chân và đùi. Khi đó cơ bắp vận động quá lâu, quá mạnh, vận động khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, cơ thể bị mất muối làm giảm nồng độ K, Mg, Na, Ca trong máu.
Thêm nữa, khivận động nhiều còn gây lắng đọng acid lactic trong bắp thịt, dẫn đến rối loạn tín hiệu truyền dẫn giữa dây thần kinh và cơ bắp, làm cho não bộ dù muốn cơ thư giãn nhưng cơ vẫn tiếp tục co rút liên tục gây ra đau. Như vậy, những người ngồi làm việc lâu, không thay đổi tư thế cũng bị chứng co cứng cơ. Vận động cơ thể trong thời tiết nóng ra nhiều mồ hôi gây mất nước và mất muối cũng dễ gây nên hiện tượng chuột rút khi vận động mạnh và kéo dài.
Những người sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh như statin, prednison, thuốc lợi tiểu làm giảm kali và magie cũng dễ bị chuột rút. Bệnh nhân bị các bệnh: tiểu đường, Parkinson, đường huyết thấp, thiếu máu, bệnh tuyến giáp, bệnh thận đang lọc máu, rối loạn tuần hoàn, bệnh giãn tĩnh mạch chi dưới đều dễ bị chuột rút. Thai phụ sau tháng thứ 6 cũng hay bị do sức nặng và độ lớn của tử cung chèn ép vào các mạch máu ở chi dưới, do thiếu canxi, photpho, magie, hoặc do các cơ ở chi dưới phải mang sức nặng của cơ thể.
Biện pháp khắc phục
Đang vận động mà đột nhiên bị chuột rút sẽ tê đau bắp thịt, khiến không cử động được nữa. Muốn giảm đau nhanh chóng cần tiến hành: dừng vận động, cố gắng thả lỏng phần cơ bị chuột rút để thư giãn bắp thịt đang bị co rút.
Một số mẹo khi bị chuột rút đùi hoặc cẳng chân: uống nước, xoa bóp vùng bắt cơ bị chuột rút để thư giãn cơ và giảm đau, kéo đầu ngón và bàn chân hướng về đầu gối.
Trong thời gian thả lỏng cơ bắp kết hợp nhẹ nhàng xoa bóp bắp cơ, nếu có dầu nóng thì thoa dầu lên vùng da của bắp thịt đang bị co rút rồi xoa bóp nhẹ nhàng. Nếu chuột rút ở cẳng chân, bạn nên nhẹ nhàng vươn duỗi cơ theo chiều đối ngược: kéo đầu ngón chân và bàn chân lên cao hướng về đầu gối.
Trường hợp bị chuột rút ở bắp đùi, cần nhờ người khác kéo thẳng chân ra, một tay nâng cao gót chân, tay kia đồng thời ấn đầu gối xuống.
Trường hợp chuột rút cơ xương sườn, bạn phải hít thở sâu để cơ hoành được thư giãn đồng thời xoa bóp nhẹ các bắp thịt xung quanh lồng ngực. Nên uống thêm nước trà đường nóng, nước oresol, nước cam/chanh... Sau khi đã qua cơn đau, có thể tắm nước nóng để thư giãn cơ bắp toàn thân. Để hạn chế chuột rút chú ý nên đi giày vừa chân, gót giày đừng quá cao. Ngoài ra dùng một số loại sản phẩm hỗ trợ điều trị chuột rút như: vitamin E, thuốc thư giãn cơ...
Bình thường chuột rút không kéo dài và không gây nguy hiểm. Nhưng nếu chuột rút xảy ra khi đang lái xe, điều khiển máy móc, đang bơi dưới nước... thì có thể gây tai nạn, chết đuối. Nếu thỉnh thoảng bạn mới bị chuột rút thì không đáng ngại. Nhưng nếu bạn thường xuyên bị chuột rút, hoặc bị chuột rút gây đau đớn, thì cần đi khám bệnh, xét nghiệm để được chẩn đoán và điều trị đúng bệnh gây ra chuột rút.
Cách phòng ngừa
Bạn có thể hạn chế chuột rút bằng cách: uống nước đầy đủ, tốt nhất là các loại nước giàu chất khoáng như: nước oresol, chanh muối, nước dừa… trước, trong và sau khi luyện tập, lao động, thể thao,...Chú ý khởi động kỹ trước khi vận động cơ thể, trước mỗi buổi tập. Tập thư giãn cơ bắp trước và sau mỗi lần tập luyện. Tập vươn duỗi chân vào buổi tối trước khi đi ngủ và buổi sáng khi thức dậy. Khi ngồi, co bàn chân về phía đầu gối càng cao càng tốt, để máu dễ dàng lưu thông ở bắp thịt cẳng chân. Thực hiện chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ các chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Hạn chế dùng các chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia.
Chuột rút
